De opmars van Chinese lasersnijtechnologie

Visiegesprek met ‘nieuwe’ en traditionele fabrikanten

Wie onlangs een vakbeurs heeft bezocht, is waarschijnlijk met dezelfde conclusie huiswaarts gereden als wij. Chinese merken lijken als paddenstoelen in de Europese plaatbewerkingsmarkt omhoog te schieten. Maar is die Chinese opmars ook al een feit in de praktijk of blijft hun aanwezigheid vooralsnog beperkt tot spierballengerol op beurzen? En hoe reageren traditionele fabrikanten van plaatbewerkingstechnologie op deze 'nieuwe concurrenten'? Metallerie schreef de plaatbewerkingsmarkt aan en kreeg volgende antwoorden terug.

Concurrentie in lasersnijden

Laat ons beginnen met hun speelveld duidelijk af te bakenen. Hoewel er ook Chinese fabrikanten actief zijn met plooibanken (ponsen krijgt steeds minder aandacht, ook in Europa), vinden vooral de lasersnijmachines hun weg naar hier. Ze concurreren niet alleen met andere lasers, maar ook met plasmasnijmachines en zaagmachines (buislasersnijden).

Jan Floor van Egmond van Landré, dat de machines van HSG en Ermaksan verdeelt, wijst op het prijsverschil. "In tegenstelling tot de lasersnijmachines, is er met plooien nauwelijks een prijsvoordeel te halen. Dan wegen de transportkosten zwaarder door in het totaalplaatje en blijft de toegevoegde waarde van een Chinese plooibank beperkt. Door de hoge marges die gevestigde fabrikanten van lasersnijmachines rekenen, hebben ze eigenlijk zelf de deur geopend voor Chinese merken om de markt voor lasersnijmachines over te nemen. De afgelopen jaren zijn er honderden machines verkocht van Bodor. Dat merk heeft een grote rol gespeeld in het openbreken van de markt. Inmiddels zijn er meer dan tien Chinese merken bij ons actief."

Hij benadrukt echter meteen dat het goed is te beseffen dat er, net zoals bij Europese fabrikanten, grote verschillen zijn: van low cost tot high end.

Jan Floor van Egmond (Landré): "Europese marges op lasers hebben de deur voor China geopend"

Perceptie veranderd

Nic Wouters van Wouters Cutting & Welding, leverancier van het Slovaakse merk MicroStep, bevestigt dat de concurrentie is toegenomen. "Dit is moeilijk om in cijfers te bevestigen. De perceptie ten opzichte van Chinese merken is vooral veranderd, omdat het prijsverschil is vergroot. Dat geldt voor elk type atelier, of er nu veel of weinig snijwerk over de vloer passeert. Laser is een hype. Veel klanten willen een laser, terwijl ze eigenlijk beter af zouden zijn met een plasmasnijmachine. Zoeken ze een laser, dan is de kans groot dat we moeten concurreren met een Chinese machine, wat uiteraard lastig is op het vlak van prijs. Ze betalen pakweg de helft en voor dat verschil cijferen ze de kwaliteit graag weg. Ze nemen genoegen met minder nauwkeurigheid. Maar we zien ook dat klanten na een aantal jaren vaak terugkeren naar een niet-Chinese partner."

Nic Wouters (Wouters Cutting & Welding): "Klanten kiezen vaak voor een goedkope Chinese laser en keren later terug."

Kurt Debbaut (LVD Group), bevestigt dat de Chinese aanwezigheid intussen structureel is. "Hun businessmodel verschilt fundamenteel van het onze. Waar Europese fabrikanten vaak kiezen voor duurzame, geautomatiseerde systemen die geïntegreerd worden binnen een groter productieproces en intensieve service vereisen, lijkt het Chinese model zich meer te richten op standalone machines. Die zijn relatief goedkoop in aanschaf en worden, zodra ze versleten zijn, vaak vervangen in plaats van gereviseerd. Dat 'wegwerp'-model werkt in markten waar lage instapkosten doorslaggevend zijn en service minder zwaar doorweegt in de aankoopbeslissing."

Kurt Debbaut (LVD Group): "Chinese fabrikanten leveren vooral goedkope standalone-machines"

Prijsverschil

Maar waar zit dat prijsverschil dan precies in? Joost Levrouw van Astratec laat er zijn licht over schijnen. "Bij de meeste Chinese merken wordt de tafel niet op en neer bewogen waardoor de constructie goedkoper is. Daarnaast kiezen ze veelal voor serieproductie: afwijkingen van de standaardconfiguraties liggen moeilijker. We zien wel een evolutie dat er voor de componenten voor degelijke merken wordt gekozen, weliswaar van Chinese origine waardoor ze toch goedkoper zijn dan waar de traditionele Europese fabrikanten voor kiezen. Maar er zijn er die ook voor Europese componenten kiezen. Een ander verschilpunt is de sturing. We zien dat Chinese merken die voor een Europese sturing opteren, sneller in overweging genomen worden, in elk type atelier overigens. Dus niet alleen voor wie occassioneel wat te snijden heeft. De Chinese Weihong of Cypcut sturing laat zich veel moeilijker integreren."

Joost Levrouw (Astratec): "Chinese machines worden goedkoper door eenvoud en serieproductie"

Debbaut vult aan: "De opkomst van de Chinese technologie heeft ook directe gevolgen voor de prijszetting binnen de Europese markt. De druk van de Chinese machinebouwers heeft ervoor gezorgd dat de prijzen van zowel Chinese als Europese machines aanzienlijk zijn gedaald. Dit komt vooral door de flinke prijsverlaging van laserbronnen: in de afgelopen tien jaar is de prijs per kW vermogen met een factor 5 gezakt. Voor de klant is dit uiteraard een voordeel, aangezien de toegang tot krachtige lasersnijtechnologie een stuk betaalbaarder is geworden."

Kwestie van veiligheid en gebruiksgemak

Karel Vincke van VAC Machines, verdeler van Trumpf, ziet het grootste verschil in de veiligheid. Hij noemt dit zelfs een zeer groot issue: "CE conformiteit is iets wat de machinebouwer zelf declareert, en waar dus geen controle op zit. Als wij machines bezichtigen, is er nagenoeg geen enkele Chinese laser die de Europese regelgeving volgt. De machines zijn onvoldoende omkast, ze zijn soms toegankelijk tot aan de bewegende delen zonder lichtgordijn. Ze hebben onvoldoende, of nauwelijks bestaande afzuiging, wat uiteraard niet goed is omwille van het laserstof. Ze gebruiken geen echt laserveiligheidsglas. Dit zorgt ervoor dat het gevaarlijke laserlicht onbeschermd de operator bereikt. Handboeken of bediening in de taal van de gebruiker ontbreken."

Karel Vincke (VAC Machines): "Veel Chinese lasers voldoen niet aan Europese veiligheidsnormen"

Daarnaast stelt hij verschillen vast in het gebruiksgemak. "Iedere machinebouwer kan wel een bron aan een X-Y-tafel hangen en zeggen dat het een lasersnijmachine is, dat wil nog niet zeggen dat je er zonder meer mee kan gaan snijden. Deze Chinese machines hebben vaak geen snijparameters. De klant moet ze zelf gaan zoeken. Of ze zijn niet stabiel. Daarmee bedoel ik dat ze geen gelijk blijvend snijresultaat geven over verschillende platen. Ook de centrering van de nozzle ten opzichte van de laserstraal blijkt vaak een probleem. Dat zorgt ervoor dat de snijkwaliteit niet consistent is. Verder meten Chinese machines de laservermogens tijdens het snijden niet. Daardoor worden ze ook niet bijgestuurd. Dus zelfs als er na verloop van tijd vermogensverlies optreedt, is dat niet zichtbaar en blijf je als machineoperator je moeizaam gevonden snijparameters maar bijstellen."

Service en ondersteuning

Wouters hamert op service om als traditionele machinefabrikant het verschil te maken met Chinese lasersnijmachines. "Het aankopen is één ding. Zolang alles werkt, is het eigenlijk prima. Maar van zodra er iets misloopt, horen we vaak ontevredenheid. Er is niet altijd een aanspreekpunt buiten China, aan onderdelen geraken is lastig en duurt zeer lang. Hierdoor hebben plaatbewerkers een langere stilstand, waardoor ze handenvol geld mislopen."

Levrouw is dezelfde mening toegedaan. "De snelle reactie bij breuk is een stevig argument voor traditionele merken. Maar we zien dat ook Chinese spelers niet stilzitten. Ze spelen hier op in door een wisselstukkendepot aan te leggen in Europa. Chinese merken die voor Europese onderdelen opteren, kunnen qua service en reactiesnelheid ook al aardig in de buurt komen."

Steeds beter

Van Egmond merkt wel een tendens naar steeds betere ondersteuning. "Bij HSG zijn ze zich uitermate bewust van het wantrouwen in Europa ten aanzien van de kwaliteit van Chinese producten. Dat maakt hen extra gedreven om het tegendeel te bewijzen. Ook qua dienstverlening zijn de topmerken uit China zeer scherp gefocust op klantbeleving en kwaliteit. Wij krijgen via hun technische teams 24/7 support aangeboden en hebben onderdelen op voorraad in Europa. Uiteraard voegen we er eigen ervaren technici aan toe. De grote A-merken hebben de afgelopen decennia kunnen bouwen aan naam en faam. Lang niet elke klant is voldoende avonturier om een nieuw merk te willen proberen. En kiezen voor zekerheid, kan ook strategisch een goede keuze zijn. Maar uiteindelijk zullen die grote merken er niet aan ontkomen dat hun prijzen omlaag moeten. Nu de Chinese resonatoren met hoge vermogens op de markt komen en net zo betrouwbaar blijken als de bekende merken, hebben ze een probleem", waarschuwt hij.

Alternatieven

Vincke ziet echter nog andere alternatieven voor plaatbewerkers. "Als ze niet veel snijwerk hebben, kunnen ze soms beter en goedkoper bediend worden door een sterke partner gespecialiseerd in toelevering. Vaak kan die zijn materialen goedkoper inkopen en de afschrijving van veel performantere machines over meerdere shifts en productie-uren gaan maken. Want er komt wel wat bij kijken om lasersnijden binnen je bedrijfsmuren te integreren. Naast de aanschaf van de machine heb je een operator en een programmeur nodig. Je moet de ruimte hebben, nutsvoorzieningen en stockageruimte voor materiaal. Indien er toch een investering gewenst is, kan een gebruikte machine van een A-merk een uitstekende oplossing bieden. Dan heb je wel die zekerheid van snijgegevens, stabiliteit, betrouwbaarheid en ondersteuning."

Ecosysteem

Het snijden van plaat is vaak maar één stap in het productieproces van een onderdeel. De meeste traditionele plaatbewerkingsfabrikanten hebben een heel ecosysteem opgebouwd, met niet alleen machines voor verschillende bewerkingen maar ook overkoepelende software. Is dit dan een nadeel voor Chinese fabrikanten?

Van Egmond ziet het zo niet. "De nestingsoftware wordt kosteloos meegeleverd bij onze lasersnijmachines. Er zijn bovendien voldoende CAD-CAM-pakketten op de markt die moeiteloos de Chinese machines aansturen en tegelijk ook alle andere merken. De enige software waarmee dit niet lukt, zijn de pakketten van de A-merken. Die houden daarmee de concurrentie – niet alleen de Chinese maar ook elkaar – buiten de deur."

Vincke plaatst toch een kanttekening: "Omdat er vaak vertrokken vanuit een tekening speelt dat ecosysteem wel mee. Alles vertrekt vanuit de ontvouwing met de juiste plooiverliezen om het vlakke onderdeel de juiste afmetingen mee te geven. Daarvoor heb je kennis nodig van de gereedschappen. Daarnaast moet de software voor het lasersnijden de contour gaan corrigeren met de breedte van de snijvoeg. Ook dat vraagt dus om extra informatie die moeilijk te geven is wanneer de snijparameters ontbreken", legt hij uit.

Levrouw werpt nog op dat er minder mogelijkheden zijn. "Zoals eerder vermeld is een Europese sturing wel aangewezen. De koppeling met Cypcut en Weihong kan weliswaar, maar de mogelijkheden zijn beperkter. Dat geldt ook voor automatiseringsoplossingen."

Andere wensen in automatisering

Wouters stelt ook vast dat de automatiseringsopties eerder beperkt zijn. "Omdat ze vooral kant-en-klare machines aanbieden", vermoedt hij. "Bij ons wordt elke machine op maat gemaakt waardoor we er alle kanten mee op kunnen. Net die troef zorgt ervoor dat MicroStep ook enkele gigantische projecten in China heeft lopen. Net omdat alles op maat gemaakt is en enorm geautomatiseerd kan worden, doen ze een beroep op een Europese fabrikant. Deze aspecten missen ze in de thuismarkt."

Maar van Egmond ziet dat veranderen: "We hebben de eerste machines met automatisering al geleverd en deze draaien betrouwbaar. Natuurlijk is het zo dat de wensen ten aanzien van automatisering anders zijn in Europa dan in China. Hier zijn het vooral kleine series, daar grote. Daar liepen Japanse fabrikanten trouwens ook tegenaan. Maar de Chinese fabrikanten luisteren juist heel goed naar de wensen van de EU-klant. De ontwikkelingen op dat domein gaan razendsnel."

Met dank aan Landré (HSG en Ermaksan), Wouters Cutting & Welding (MicroStep), LVD Group, Astratec en VAC Machines (Trumpf)